Gan Nick Eardley
Gohebydd gwleidyddol y BBC
Awst 28, 2021.

Mae llywodraeth y DU wedi cyhoeddi cynlluniau i wahardd cyllyll a ffyrc plastig untro, platiau a chwpanau polystyren yn Lloegr fel rhan o’r hyn y mae’n ei alw’n “ryfel ar blastig”.

Dywedodd gweinidogion y byddai'r symudiad yn helpu i leihau sbwriel a lleihau faint o wastraff plastig sydd mewn moroedd.

Bydd ymgynghoriad ar y polisi yn cael ei lansio yn yr hydref – er nad yw’r llywodraeth wedi diystyru cynnwys eitemau eraill yn y gwaharddiad.

Ond dywedodd gweithredwyr amgylcheddol fod angen gweithredu mwy brys ac ehangach.

Mae gan yr Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon gynlluniau eisoes i wahardd cyllyll a ffyrc plastig untro, a daeth yr Undeb Ewropeaidd â gwaharddiad tebyg ym mis Gorffennaf – gan roi gweinidogion yn Lloegr dan bwysau i gymryd camau tebyg.

1.  Lefelau 'syfrdanol' o lygredd plastig erbyn 2040

2. Mae 20 cwmni yn gwneud hanner yr holl blastig untro

3. Gwellt plastig a blagur cotwm wedi'u gwahardd yn Lloegr

Ar gyfartaledd, mae pob person yn Lloegr yn defnyddio 18 o blatiau plastig untro a 37 o eitemau plastig untro o gyllyll a ffyrc bob blwyddyn, yn ôl ffigurau’r llywodraeth.

Mae gweinidogion hefyd yn gobeithio cyflwyno mesurau o dan ei Fesur Amgylchedd i fynd i’r afael â llygredd plastig – fel cynllun dychwelyd blaendal ar boteli plastig i annog ailgylchu a threth ar becynnau plastig – ond byddai’r cynllun newydd hwn yn arf ychwanegol.

Mae Bil yr Amgylchedd yn mynd drwy’r Senedd ac nid yw’n gyfraith eto.

Daeth ymgynghoriad ar y cynnig ar gyfer cynllun dychwelyd blaendal ar gyfer Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon i ben ym mis Mehefin.

Dywedodd Ysgrifennydd yr Amgylchedd, George Eustice, fod pawb wedi “gweld y difrod y mae plastig yn ei wneud i’n hamgylchedd” a’i bod yn iawn “rhoi mesurau ar waith a fydd yn mynd i’r afael â’r plastig sy’n cael ei wasgaru’n ddiofal ar draws ein parciau a’n mannau gwyrdd ac sy’n cael ei olchi i fyny ar draethau”.

Ychwanegodd: “Rydym wedi gwneud cynnydd i droi’r llanw ar blastig, gan wahardd y cyflenwad o wellt plastig, stirrers a blagur cotwm, tra bod ein tâl am fagiau siopa wedi torri gwerthiant o 95% yn y prif archfarchnadoedd.

“Bydd y cynlluniau hyn yn ein helpu i gael gwared ar y defnydd diangen o blastigion sy’n creu hafoc i’n hamgylchedd naturiol.”